Bijna 150 wetenschappers van over de hele wereld schatten op basis van de grootste bosdatabase ooit dat er ongeveer 73.000 boomsoorten op aarde zijn, waaronder zo’n 9.200 soorten die nog niet zijn ontdekt. Die laatste groep verdient ook onze bescherming, zeggen de onderzoekers. 

Deze conclusie is maandag gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrift PNAS. De schatting ligt ongeveer 14 procent hoger dan het huidige aantal bekende boomsoorten. De meeste van de onontdekte soorten zijn waarschijnlijk erg zeldzaam en kennen lage populaties en een beperkte geografische verspreiding, zo blijkt uit de studie.

De conclusie komt voort uit het onderzoek van hoogleraar boswetenschappen Andy Marshall van de Australische University of the Sunshine Coast, samen met bijna 150 andere wetenschappers. Jarenlang zijn zij bezig geweest met het identificeren van zowel veelvoorkomende als zeldzame boomsoorten. Hun conservatieve schatting van het totale aantal boomsoorten op aarde is 73.274. Dat betekent dat er nog zo’n 9.200 boomsoorten ontdekt moeten worden. Deze bomen hebben nog geen wetenschappelijke naam of beschrijving. 

Extra kwetsbaar

De grote groep onontdekte soorten is bijzonder kwetsbaar voor door de mens veroorzaakte verstoringen zoals ontbossing en klimaatverandering, zeggen de auteurs van het onderzoek. “De resultaten benadrukken de kwetsbaarheid van de wereldwijde bosbiodiversiteit, omdat het voortbestaan van zeldzame soorten onevenredig wordt bedreigd door antropogene veranderingen”, zegt bosecoloog Peter Reich van de Universiteit van Michigan, een van de twee hoofdauteurs van het artikel. 

De nieuwe bevindingen zullen landen en overheden helpen bij het prioriteren van inspanningen voor bosbehoud, hopen de auteurs. 

Voor het onderzoek combineerden de onderzoekers gegevens over voorkomende boomsoorten van twee bestaande datasets – een van het Global Forest Biodiversity Initiative en de andere van TreeChange. De gecombineerde databases leverden in totaal 64.100 gedocumenteerde boomsoorten wereldwijd op.

Monnikenwerk

De datasets komen voort uit monnikenwerk: wetenschappers over de hele wereld onderzochten afzonderlijke bomen, verzamelden informatie over de soorten, maten en andere kenmerken. “Het tellen van boomsoorten is als een puzzel waarvan de stukjes over de hele wereld verspreid liggen”, zegt de andere hoofdauteur, Jingjing Liang van de Amerikaanse Purdue University en coördinator van het Global Forest Biodiversity Initiative. 

“Het identificeren van bomen in onontdekte gebieden is hard werk, dat vaak begint met het verzamelen van materialen zoals bloemen die slechts kort per seizoen bloeien, waarop individuele identificatieprocessen volgen die jaren kunnen duren.”

Na de twee datasets te combineren, gebruikten de onderzoekers statistische methoden om het totale aantal unieke – inclusief onontdekte – boomsoorten te schatten op bioom-, continentaal en mondiaal niveau. 

Zuid-Amerika 

Ongeveer 40 procent van de onontdekte boomsoorten bevindt zich waarschijnlijk in Zuid-Amerika – meer dan op enig ander continent. Zuid-Amerika is van groot belang voor de wereldwijde boomdiversiteit en kent ook naar schatting het hoogste aantal zeldzame boomsoorten (ongeveer 8.200) en het hoogste percentage continentaal endemische boomsoorten (49 procent); soorten die alleen op dat continent voorkomen. Veel van deze soorten zullen te vinden zijn in zogenoemde ‘diversiteitshotspots’ in het Amazonebekken en de Andes-regio. 

Dit maakt bosbehoud de hoogste prioriteit van Zuid-Amerika, vooral gezien de huidige tropische boscrisis door ontbossing, bosbranden en klimaatverandering, stellen de onderzoekers.

Wereldwijd komt ongeveer de helft tot twee derde van alle reeds bekende boomsoorten voor in tropische en subtropische vochtige bossen, die een enorme biodiversiteit kennen maar nog slecht bestudeerd zijn door wetenschappers. 

De schatting van het totale aantal boomsoorten op aarde helpt aantonen hoeveel verschillende ecosystemen er zijn en hoe gezond die systemen zijn, zegt Marshall. “Hoe beter de informatie, hoe beter we nationaal en internationaal beleid voor natuurbehoud en biodiversiteitsdoelstellingen kunnen ondersteunen. Zo kunnen mogelijk bedreigde boomsoorten worden gered”, besluit hij. 

Bron: IPS